اظهارنامه مالیات بر درآمد، مستنداتی است که هر ساله توسط افراد حقیقی و حقوقی به منظور ارائه اطلاعات مالی و درآمدی به سازمان امور مالیاتی کشور تنظیم و ارسال می‌گردد. این اظهارنامه به عنوان ابزاری اساسی در تعیین میزان مالیات بر درآمد افراد عمل می‌کند و در آن تمامی منابع درآمدی، هزینه‌ها، معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی مربوطه به صورت دقیق و مستند درج می‌شود. فرایند ارسال اظهارنامه مالیاتی وابسته به رعایت اصول حسابداری و دقت در محاسبات مالی است، در عین حال نیازمند درک عمیق از قوانین و مقررات مالیاتی حاکم بر کشور نیز می‌باشد. عدم توجه به جزئیات و دقت اطلاعات ارائه‌شده در این مستند می‌تواند منجر به بروز تعهدات مالیاتی ناخواسته و تنبیهات قانونی برای مودیان مالیاتی گردد. اهمیت این فرایند در تحقق شفافیت مالی و همچنین جلوگیری از تخلفات مالیاتی در جامعه انکارناپذیر است و مودیان موظفند تا با نهایت دقت و توجه به آن عمل نمایند.
تحقق شفافیت مالی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی برای برقراری نظم اقتصادی و ارتقاء اعتماد عمومی در نظام مالی کشورها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این امر موجب کاهش فساد و تخلفات مالیاتی می‌گردد، به ایفای مسئولیت‌های اجتماعی و دستیابی به عدالت اقتصادی نیز کمک می‌کند. تدوین و اجرای مقرراتی که به‌طور مؤثر در پیاده‌سازی اصول شفافیت مالی و جلوگیری از تخلفات مربوط به اظهارنامه مالیات بر درآمد عمل می‌کند، ضروری به نظر می‌رسد. این مقررات می‌بایست شامل سازوکارهایی باشند که اطلاعات مالی را به‌صورت دقیق، قابل‌دسترسی و قابل‌راستی‌آزمایی در اختیار ذینفعان قرار دهند. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، مانند سیستم‌های الکترونیکی پایش مالی و هوش مصنوعی، می‌تواند در شناسایی و ردیابی تخلفات مالیاتی مؤثر واقع شود. حمایت و آموزش مؤثر به بخش‌های خصوصی و عمومی به‌منظور ترویج فرهنگ مالیات‌پردازی و تعهد به رعایت قوانین، از دیگر عوامل تأثیرگذار در تحقق این اهداف کلان می‌باشد.